Logopeda
Kim jest logopeda w naszym Żłobku?
- diagnozowaniem stanu mowy oraz umiejętności komunikacyjnych dzieci (np. poprzez obserwacje i diagnozy przesiewowe),
- profilaktyką logopedyczną ( np. poprzez konsultacje i poradnictwo dla rodziców, prowadzenie zajęć grupowych wspomagających rozwój mowy dzieci),
- prowadzeniem indywidualnej terapii logopedycznej z dziećmi wymagającymi wzmożonych oddziaływań terapeutycznych, np z:
- o dziećmi z opóźnieniami w rozwoju mowy lub zagrożonymi opóźnieniem,
- dziećmi z zaburzeniami komunikacji (brak lub ograniczone umiejętności bazowe dla komunikacji: wspólne pole uwagi, reakcja na imię, rozumienie mowy, kontakt wzrokowy, naśladowanie),
- dziećmi z problemami z jedzeniem i piciem takimi jak problemy w przyjmowaniu stałych pokarmów, brak umiejętności picia z kubeczka czy wybiórczość pokarmowa,
- dziećmi z wadą wymowy,
- dziećmi z nieprawidłowościami w zakresie budowy i sprawności narządów artykulacyjnych,
- dziećmi z nieprawidłowościami w zakresie czynności prymarnych (oddychanie, połykanie, żucie),
- dziećmi z zaburzeniami słuchu,
- wspieraniem opiekunek w odpowiednim stymulowaniu rozwoju dzieci z problemami logopedycznymi.
Kiedy do logopedy?
Do logopedy czy też innych specjalistów takich jak fizjoterapeuta, laryngolog, audiolog, psycholog, ortodonta, terapeuta integracji sensorycznej należy się udać zawsze wtedy kiedy niepokoi nas coś w rozwoju i funkcjonowaniu naszego dziecka. Nie warto czekać, pomimo tego, że otoczenie mówi: „to w naszej rodzinie normalne”, „jego tata/mama też tak miał/miała”, „jak podrośnie to mu przejdzie”… Nigdy nie zaszkodzi sprawdzić i poradzić się, a czasem szybsze zadziałanie może oszczędzić większych problemów w późniejszym czasie.
W naszej placówce rodzice dzieci aktualnie uczęszczających do Żłobka mają możliwość skonsultowania się z logopedą, do czego serdecznie zachęcamy.
Przyczyny problemów logopedycznych w wieku niemowlęcym i poniemowlęcym
Do najczęstszych przyczyny występowania problemów o charakterze logopedycznym u dzieci w wieku do 3 roku życia należą:
- skrócenie wędzidełka podjęzykowego lub wędzidełka górnej wargi, które ograniczają prawidłową ruchomość języka oraz mogą przyczynić się do wad zgryzu, wad wymowy, problemów z pobieraniem pokarmów,
- nieprawidłowości w zakresie budowy narządów artykulacyjnych (np. rozszczep podniebienia lub wargi),
- często występujące i przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych uniemożliwiające oddychanie przez nos, których konsekwencją może być nawykowe oddychanie przez usta, a co za tym idzie osłabienie narządów artykulacyjnych, nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, narażenie organizmu na kolejne infekcje i powiększenie migdałków podniebiennych, wady zgryzu, wady wymowy, problemy ze snem, niedotlenienie mózgu itp.,
- zbyt długie ssanie smoczka i picie z butelki lub niekapka z dziubkiem, które przyczyniają się do utrwalenie niemowlęcego typu połykania, powstania wad zgryzu i wad wymowy oraz problemów z przyjmowaniem pokarmów stałych,
- problemy z integracją sensoryczną: nadwrażliwość na bodźce lub podwrażliwość, które przyczyniają się do pojawienia się wybiórczości pokarmowej, nadpobudliwości psychoruchowej, nadwrażliwości dotykowej lub konieczności ciągłej stymulacji wnętrza jamy ustnej np. poprzez wkładanie do buzi zabawek i rąk,
- nieodpowiednie oddziaływanie środowiska dziecka np. zbyt mała ilość stymulacji ze strony rodziców, zbyt duży kontakt z nowoczesnymi technologiami, nieprawidłowe wzorce wymowy, które mogą przyczynić się do nieprawidłowości w zakresie nabywania mowy oraz jakości wymowy dziecka,
- zaburzenia słuchu przyczyniające się do braku możliwości lub pogorszenia odbioru dźwięków mowy z otoczenia,
- nieprawidłowości związane z funkcjonowaniem układu nerwowego i rozwojem funkcji poznawczych u dziecka
Jak wspierać rozwój mowy dziecka?
1. Codziennie czytaj, opowiadaj bajki, rozmawiaj i opowiadaj o tym co Was otacza.
Dzieci uczą się mówić naśladując najbliższe otoczenie, czyli w pierwszej kolejności swoich rodziców. Opowiadanie bajek, opisywanie obrazków we wspólnie oglądanej książeczce jest do tego idealną okazją! Dziecko może wtedy poznawać proste wyrażenia dźwiękonaśladowcze i pierwsze wyrazy. Opowiadaj dziecku co właśnie robicie i jakich przedmiotów używacie. Nie zapomnij też o nazywaniu własnych i dziecka uczuć oraz stanów emocjonalnych.
2. Ogranicz kontakt z wysoką technologią.
Szum i światło emitowane przez urządzenia elektryczne (smartfony, tablety, telewizory i zabawki elektroniczne) nadmiernie stymuluje prawą półkulę. Do rozwoju mowy potrzebna jest stymulacja lewej półkuli, dlatego o wiele bardziej wartościowy jest realny kontakt z rówieśnikami i bliskimi osobami dorosłymi.
3. Słuchaj komunikatów dziecka. Podążaj za nim.
4. Ćwiczcie narządy artykulacyjne.
Do ćwiczeń narządów artykulacyjnych można wykorzystać każdy moment w ciągu dnia. Można ćwiczyć wargi poprzez dawanie buziaków mamie, tacie czy ulubionym zabawkom, naśladowanie warkotu auta podczas jeżdżenia samochodzikiem po narysowanej drodze, ćwiczyć język i wargi kląskając i parskając jak konik podczas zabawy w wyścigi konne. Można oblizywać wargi po wypiciu soczku lub zjedzeniu jogurtu, można robić miny przed lustrem wyginając wargi w różne strony. Również jedzenie twardych pokarmów i picie gęstych napoi przez słomkę jest doskonałym ćwiczeniem narządów artykulacyjnym.
5. Chwal swoje dziecko i podtrzymuj wszelkie próby komunikacji.
Nagradzaj dziecko za próby mówienia klaszcząc, ciesząc się i przedłużaj trwanie nadanego przez dziecko komunikatu poprzez powtórzenie po nim.
6. Baw się z dzieckiem. Wykorzystuj codzienne sytuacja do stymulowania rozwoju mowy.
Wykorzystuj każdy moment w ciągu dnia na wspólną zabawę, czy to w sklep, czy fryzjera, podczas których można prowadzić pomiędzy sobą dialog. Również zwykłe codzienne czynności mogą być doskonałą okazją do ćwiczeń w mówieniu np. podczas gotowania można nazywać produkty, wydawać dźwięki.
7. Naśladujcie odgłosy otoczenia.
Wysłuchujcie i naśladujcie dźwięki otoczenia, odgłosy zwierząt, pojazdów, urządzeń. Bawcie się sylabami i prostymi wyrazami zaczynającymi się od sylab otwartych (BO, LA, PA, ME itd.)
8. Śpiewajcie, mówcie wierszyki.
Dzieci bardzo lubią piosenki i wierszyki oraz zabawy paluszkowe, można je wykorzystywać do sprowadzania pierwszych wyrażeń dźwiękonaśladowczych czy prostych wyrazów.
9. Skaczcie, wspinajcie się, biegajcie, kręćcie i bujajcie się.
Motoryka duża jak i mała ( czyli sprawność dłoni) jest bardzo ważna dla rozwoju mowy, dlatego dziecko powinno mieć jak najwięcej okazji do usprawniania ich. Po za wymienionymi wyżej czynnościami, na które powinniśmy pozwalać dziecku ważna jest również umiejętność jazdy na rowerku biegowym lub trójkołowym oraz wszelkie zabawy wymagające precyzyjnych ruchów dłoni np. ugniatanie mas, przesypywanie ziarenek czy piasku, wybieranie koralików, rysowanie, malowanie, ugniatanie kuleczek z papieru itd.
10. Ogranicz używanie smoczka, butelki i podawanie przecieranych posiłków.
Długie używanie smoczków i butelek oraz niekapków z dziubkiem może wpłynąć na pojawienie się wady zgryzu i wad wymowy, utrwala również nieprawidłowe połykanie oraz osłabia mięśnie narządów artykulacyjnych, które są potrzebne do prawidłowego rozwoju mowy. Twarde posiłki również korzystnie wpływają na rozwój i funkcjonowanie narządów artykulacyjnych.